Phán quyết của tòa án Việt Nam cho Samsung thắng kiện khuyến khích phương thức làm ăn chân chính và cạnh tranh lành mạnh trong thời hội nhập Quốc tế.

Khi đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất điện thoại di động lớn ở Việt Nam, công ty Samsung tiến hành đăng ký các Tên miền samsungmobile.com.vn, và samsungmobile.vn để triển khai công việc kinh doanh của mình, họ phát hiện ra các Tên miền này đã được các chủ thể khác đăng ký.

Qua điều tra trên Internet, Samsung đã phát hiện ra một trang web, được trỏ từ các Tên miền nêu trên, được thiết kế nhái theo trang web chính thức của công ty. Sau khi qua thủ tục thương lượng không thành, công ty Samsung quyết định khởi kiện ra tòa án thành phố Hà nội để đòi lại các Tên miền này với lý do chúng bị sử dụng với ý đồ xấu. Đây là vụ kiện lần đầu tiên liên quan đến các lĩnh vực mới ở Việt Nam đó là Quyền Sở hữu Trí tuệ và Tài nguyên trên Internet.

Tòa án đã xem xét đơn khởi kiện và thấy có đủ ba điều kiện cần để khởi kiện tranh chấp Tên miền, nên tòa đã thụ lý hồ sơ. Vụ tranh chấp các Tên miền này đã được xét xử qua hai phiên tòa sơ thẩm và phúc thấm. Phán quyết cuối cùng của Tòa phúc thẩm là thu hồi các Tên miền nêu trên của các Bị đơn và cho Nguyên đơn quyền ưu tiên đăng ký.

Qua các phiên xét xử của mình, Tòa án Việt Nam đã chứng tỏ khả năng xét xử công bằng và triệt để tuân theo pháp luật. Hiệu lực của bản án cũng được cơ quan quản lý là nhà nước về Tên miền thực thi nghiêm chỉnh. Cũng qua vụ việc này cho thấy việc người bị xâm phạm quyền khởi kiện ra tòa là bước đầu tiên của quá trình thực thi pháp luật. Trong quá trình xét xử, sự phối hợp chặt chẽ giữa viên chức tòa án và các chuyên gia pháp lý đại diện cho các bên là rất cần thiết để đảm bảo cho việc xét xử đúng pháp luật và nhanh chóng trong các lĩnh vực còn mới ở Việt Nam là Sở hữu Trí tuệ và Tên miền.

Điều đáng lưu ý nữa, là Tòa phúc thẩm đã thẳng thắn thừa nhận thiếu sót của Tòa sơ thẩm, điều này là khó tránh khỏi đối với những vụ kiện trong các lĩnh vực mới mẻ ở Việt Nam, và Tòa phúc thẩm đã sửa lại sai sót trên của tòa án cấp dưới và ra phán quyết cho Nguyên đơn thắng kiện, điều này đảm bảo tính nghiêm minh của tòa án trong việc thực thi pháp luật Việt Nam.

Phán quyết của tòa án cho Samsung thẳng kiện đã khuyến khích các cá nhân, tổ chức có quyền bị xâm hại nộp đơn ra tòa để giải quyết tranh chấp. Đồng thời phán quyết này cũng có tính răn đe rằng, các hành vi kinh doanh với ý đồ xấu, như trục lợi bất chính, cạnh tranh không lành mạnh v.v. sẽ bị xử lý. Điều này khuyến khích các cá nhân, tổ chức kinh doanh cạnh tranh lành mạnh theo đúng pháp luật.

Đối với các tranh chấp loại này, để giải quyết triệt để nhất, người bị xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp cần khởi kiện hành vi vi phạm quyền của mình ra trước tòa án. Hiện nay, việc khởi kiện ra tòa án là điều mà người bị xâm hại ở Việt Nam cố gắng tránh do không tin tưởng vào tính hiệu quả của con đường giải quyết tố tụng dân sự này. Nguyên nhân của hiện tượng này, có thể do trong các lĩnh vực còn rất mới mẻ này, các viên chức tòa án chưa có kinh nghiệm và thiếu sự hiểu biết sâu về các lĩnh vực này, nên tiến trình đưa vụ án ra xét xử thường bị chậm và việc xét xử bị kéo dài qua nhiều cấp.

Có một nghịch lý là, đối với các vụ khiếu kiện còn nhiều điểm nghi ngờ và khó xác định hành vi xâm phạm quyền, chủ sở hữu quyền cần được khuyến khích nộp đơn ra tòa án. Kinh nghiệm là mẹ của sự hiểu biết, khi có nhiều vụ án được đưa ra xét xử thì các viên chức thực thi Việt Nam sẽ có nhiều kinh nghiệm hơn để nâng cao sự hiểu biết về quyền và thực thi quyền này tốt hơn. Việc đưa vụ việc ra xét xử tại tòa án có thể được xem là bước đi đầu tiên tích cực của chủ sở hữu, những người muốn tòa án đưa ra các phán quyết chính xác và công bằng sau khi có sự tư vấn của các chuyên gia pháp lý.

Cho đến nay, hệ thống pháp luật Việt Nam vẫn cho phép tòa có thể từ chối thụ lý một vụ kiện dân sự nào đó. Các tòa án Việt Nam có thể từ chối thụ lý dựa trên các điều luật và các quy định hướng dẫn thi hành. Điều này không khuyến khích chủ sở hữu quyền đưa các vụ xâm phạm quyền ra tòa án xét xử theo thủ tục tố tụng dân sự.

Tuy nhiên, trong giai đoạn hiện nay, khi các quy định pháp luật quốc gia về quyền Sở hữu Trí tuệ và Quyền liên quan đến Tên miền đã tương đối đầy đủ và phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế, đây chính là thời điểm thích hợp để chủ sở hữu quyền đưa các vụ vi phạm quyền của mình ra tòa án xét xử, tạo ra xu hướng tốt cho các tranh chấp loại này.

Khi đưa ra tòa, chủ sở hữu quyền không chỉ bảo vệ quyền của mình tốt hơn mà chắc chắn sẽ góp phần vào việc cải thiện hệ thống thực thi quyền Sở hữu Trí tuệ và Tên miền. Ví dụ như, trong vụ án này để đảm bảo các Tên miền đang tranh chấp được giữ nguyên hiện trạng theo đúng các quy định của pháp luật, tòa cấp sơ thẩm, khi đã thụ lý vụ án, cần ra Quyết định giữ nguyên hiện trạng Tên miền gửi cho cơ quan quản lý nhà nước về Tên miền, vì chỉ có tòa án mới có quyền đó và Bên nguyên nhiều khi không biết đến thủ tục này. Quy định như vậy cũng phù hợp với chính sách cải cách hành chính mà Nhà nước Việt Nam đang tiến hành.

                                                                                                                         D&N International